ارزیابی مجدد سطح مناسب آرژنین جیره جهت حمایت از عملکرد بالای جوجه‌های گوشتی و نقش آن در التیام زخم

تاریخ ثبت مقاله : ۱۴۰۱/۰۶/۲۹

مقدمه

افزودن بیش از مقدار توصیه شده آرژنین باعث بهبود عملکرد جوجه‌های گوشتی می‌شود(Murakami 2012;Xu et al.,2018;Zampiga et al.,2018) یعنی اینکه امروزه سطح آرژنین مورد نیاز برای حداکثر عملکرد جوجه‌های گوشتی بایستی بالاتر در نظرگرفته شود، که احتمالا این موضوع مرتبط با نقش‌های چندگانه متابولیکی آرژنین در حیوان می‌باشد(شکل ۱). همچنین آرژنین باعث افزایش سنتز پروتئین از طریق فعال کردن مسیر سیگنالی mTOR می‌شود (Yao et al., 2008; Yuan at., 2015) این اسیدآمینه یک پیش‌ساز برای مولکول‌های حیاتی نظیر نیتریک‌اکساید، کرآتین(Chamruspollert et al.,2002) ، پلی‌آمین‌ها، پرولین، گلوتامیت، سیترولین و آگماتین(Wu and Morris 1998) می‌باشد. آرژنین جنبه‌های کلیدی تنظیم‌کنندگی در رشد حیوان دارد که این کار توسط افزایش ترشح انسولین، هورمون رشد، و هورمون رشد شبه انسولین انجام می‌شود (Cochard et al.,1998; Xu et al., 2018) . به علاوه، مکمل کردن آرژنین نشان داد که افزایش در تولید گوشت سینه(Corzeo et al 2003;Jiao et al.,2010) همراه با کاهش وقوع میوپاتی و سینه‌های چوبی(wooden breast) در جوجه‌های گوشتی با سرعت رشد بالا می‌شود (Bodle et al., 2018; Zampiga et al., 2018)

شکل ۱ – وظایف آرژنین در متابولیسم حیوان

سطح مناسب آرژنین جیره برای عملکرد جوجه‌های گوشتی

یک بررسی متا-آنالیز بر روی ۹۴ مشاهده از هشت مقاله مروری محض جهت تعیین سطح مناسب آرژنین در جیره غذائی جوجه‌های گوشتی انجام شد. داده‌های این مقالات مربوط به سال‌های ۲۰۱۹-۲۰۰۱ می‌باشد(جدول ۱). هنگامی‌که میزان اسیدآمینه‌ها بر اساس استاندارد قابلیت هضم ایلئومی (SID) نبود، محاسبات با استفاده از ضرایب قابلیت هضم موادخوراکی مفروض توسط(Rostagno et al.,۲۰۱۷) انجام شد.

جدول ۱ – شرح داده‌های متاآنالیز

منحنی داده‌های افزایش وزن بدن(گرم در روز) در برابر مصرف آرژنین( گرم در روز) نشان دهنده پاسخ مثبت در افزایش وزن بدن با افزایش سطح مصرف آرژنین می‌باشد(شکل ۲). از ۹۴ مشاهده انتخاب شده، یک رگرسیون درجه دو معنی‌دار(p=0/0138)  برای پیشگوئی مصرف آرژنین  ۱/۴۵SID% جهت دستیابی به افزایش وزن روزانه ۸/۱۹ گرم در جوجه‌های گوشتی از ۱ تا ۷ روزگی می‌باشد(جدول ۲).

شکل ۲ – تاثیر مصرف آرژنین SID برروی افزایش وزن روزانه

جدول ۲- محاسبه مصرف آرژنین SID در طی دوره‌های مختلف رشد بر اساس معادله پردازش شده شکل ۲

چنانچه بر اساس Rostagno et al.,۲۰۱۷ مقدار توصیه شده لیزین SID را برای پرندگان از ۱ تا ۲۱ روز ۱/۲۸% و از ۲۲ الی ۴۲ روز ۱/۰۷% در نظر بگیریم، نسبت ایده‌آل SID آرژنین به لیزین برای جوجه‌های گوشتی در دوره‌های آغازین و رشد به ترتیب ۱۱۴ و ۱۱۵ می‌باشد. محدوده نسبت توصیه شده آرژنین به لیزین در مقالات از ۱۰۵ تا۱۲۵ با میانگین ۱۱۵%، بستگی به مطالعه متغییر است (جدول ۳)  (NRC, 1994, Lippens et al., ۱۹۹۷; Baker, 1997; Kidd et al., ۲۰۰۱; Corzo and Kidd, 2003; Jahanian, 2009; Corzo et al., ۲۰۱۲).  نسبت SID  آرژنین به لیزین جهت بهینه کردن پاسخ سیستم ایمنی در مقایسه با ضریب تبدیل غذائی مناسب که بیشتر برای حداکثر افزایش وزن بدن می‌باشد، بالاتراست (Corzo et al., ۲۰۰۳; Jahanian, 2009) . Corzo et al .,2012   نشان دادند که مرغان گوشتی افزایش وزن بدن و ضریب تبدیل غذائی خود را با مقادیر نسبی آرژنین به لیزین به ترتیب ۱۰۸ و ۱۱۴ بهینه می‌کنند. نسبت SIDآرژنین به لیزین طبق توصیه‌های تغذیه‌ای Jahanian 2009 برای افزایش وزن بدن، ضریب تبدیل غدائی و سیستم ایمنی به ترتیب ۱۱۵، ۱۱۷ و ۱۲۲ بود.

جدول ۳ – نسبت AA/Lys در جوجه‌های گوشتی (اقتباس از: Campos et al., ۲۰۰۸ )

افزودن آرژنین به عنوان یک استراتژی جهت کاهش افت لاشه مرغ گوشتی

Corzo et al., ۲۰۱۲ بطور شگفت‌انگیزی یک کاهش خطی در زخم‌های لاشه (زخم‌های بدنی) در جوجه های گوشتی که از جیره‌های حاوی مکمل آرژنین مصرف کرده بودند مشاهده نمود(شکل ۳). زخم‌های عفونی پوستی نخستین دلیل افت کشتار به دنبال خسارت شکستگی در هنگام کشتار می‌باشد (Santana et al.,2008) که در ارتباط با افت اقتصادی در صنعت طیور می‌باشد. جیره‌های مکمل شده با آرژنین نه تنها این جراحات را کاهش می‌دهند، بلکه باعث تقویت سیستم ایمنی می‌شوند، زیرا پوست از مقاومت بیشتری برخوردار می‌شود. نقش آرژنین در بهبود زخم به خوبی در مطالعات بر روی پستانداران به اثبات رسیده است،  که این امر توسط بهبود بافت کلاژن می‌باشد(Shi et al, ۲۰۰۳; Tong et al., ۲۰۰۴; Stechmiller et al., ۲۰۰۵) (شکل ۴). برای مثال ، تولید نیتریک اکساید سینتاز در طی ۷۲-۲۴ ساعت به حداکثر میزان می‌رسد که باعث التیام زخم می‌شود(Alexander and Supp,2014) . سپس ، فعالیت آرژیناز با افزایش قابل توجه در سطح اورنیتین زخم افزایش می‌یابد که باعث تولید پلی‌آمین‌ها بوسیله اورنیتین دکربوکسیلازمی‌شود (Shi et al.,۲۰۰۲)  . میزان پلی‌آمین‌ها در طی ۲۴ ساعت بعد از برش پوست و ایجاد زخم در موش‌های صحرائی افزایش یافت و آنها عاملی ضروری برای رشد سلول‌های درگیر در بازسازی بافت و التیام زخم می‌باشند (Maeno et al .,۱۹۹۰). ممانعت از فعالیت اورنیتین دکربوکسیلاز، آنزیمی که به سنتز پلی‌آمین مرتبط است، باعث عدم بهبود زخم می‌شود(Lesiewicz and Goldsmith, 1980).

شکل ۳ – درصد عفونت‌ زخم‌های پوستی در مرغان گوشتی تغذیه شده با سطوح مختلف آرژنین از ۴۲ تا ۵۶ روز (اقتباس از : Corzo et al.,۲۰۰۳)

به علاوه، آرژنین یک پیش‌ساز متابولیکی برای پرولین و هیدروکسی پرولین، اسیدآمینه‌های اصلی در پروتئین بافت کلاژن، می‌باشد که اجزاء خارج سلولی اصلی بافت همبنددر پوست و تاندون‌ها می‌باشد(Wu et al., ۲۰۱۱). Fernandes 2007 یک افزایش خطی در ضخامت پوست با افزایش سطح آرژنین در جیره غذائی، گزارش داد. این اشاره به اهمیت آرژنین در مقاومت به شکستن پوست دارد. پوست‌هائی که مقاومت بیشتری در برابر خراش و بریدگی دارند احتمال کمتری دارد که عفونی بشوند. اثر مکمل‌کردن آرژنین بایستی در مطالعات بیشتری مورد بررسی قرار گیرد تا اثرات مفید آن در تولید حیوانات و کاهش افت لاشه بررسی شود.

شکل ۴- نقش آرژنین بر روی التیام زخم‌

نتیجه‌گیری

آرژنین اثرات بسیار متنوعی بر روی متابولیسم دارد، این اثرات عبارتنداز: ساخت پروتئین، ایجاد ایمنی، التیام زخم، ترشح هورمون، انتقال پیام‌های عصبی، تمایز طبیعی سلول، و رشد، اتساع جدار رگها، و فعالیت آنتی‌اکسیدانت. بسیاری از این اثرات درارتباط با نیتریک اکساید می‌باشند که این ماده بطور شگفت‌انگیزی باعث ایجاد طیف وسیعی از فعالیت‌های فیزیولوژیکی می‌شود و آرژنین تنها پیش‌ساز موثر در این خصوص در پرنده می‌باشد. جوجه‌های گوشتی معمولا در طی دوره پرورش در معرض عوامل تنش‌زای مختلفی قرار می‌گیرند(واکسیناسیون، تنش سرمائی و گرمائی، چالش ایمنی، و تراکم بالای گله و سایر موارد) که به دلیل کاهش رشد و افزایش حساسیت به بیماری‌ها نتیجه آن بالارفتن هزینه‌های اقتصادی در گله می‌شود. باتوجه به اینکه در طی شرایط تنش، سطح آرژنین جیره غذائی می‌تواند برای نیازهای متابولیکی جوجه‌های گوشتی ناکافی باشد، افزودن آرژنین به جیره در کم‌رنگ کردن کاهش عملکرد جوجه‌های گوشتی در این شرایط موثر می‌باشد. نسبت آرژنین: لیزین برای عملکرد بهینه جوجه‌های گوشتی در طی مراحل آغازین و رشد به ترتیب ۱۱۴ و ۱۱۵ برآورد شده است. اما این نسبت‌ها ممکن است برای نقش سیستم ایمنی و استحکام پوست در برابر پاره‌‌شدن بیشتر باشد. سطح بالاتر آرژنین ممکن‌است یک راهکار جالب برای حداقل نمودن مشکلات مربوط به لاشه، کاهش زخم‌های عفونی و بهبود کیفیت لاشه باشد.

منابع